میتوانید تلویزیون 60 اینچی را تصور کنید که کمتر از 1 سانتیمتر قطر دارد و هنگام حمل و نقل میتوانید آنرا مانند پوستر لوله کنید؟ یا شیشه اتومبیلتان را که مانند یک نمایشگر عمل کند؟ در ادامه مطلب به بررسی ظهور یا بهتر بگویم کاربرد نوع دیگری از نمایشگر ها به نام OLED می پردازیم.
از زمان اختراع نمایشگر ها تاکنون گونه های مختلفی را با ویژگی های مختلف مشاهده کرده ایم مانندLCD و CRT که با وجود هدف مشترک نمی توان هیچکدام را جایگزین دیگری دانست. نمایشگر هایCRT به دلیل پایبند نبودن به محدوده پیکسل ها از قابلیت نمایش بهتری برخودار بوده همچنین درخشان تر هستند از طرف دیگر نمایشگر هایLCD به دلیل نازک بودن و مصرف کمتر انرژی، موارد مصرف خاص خود را دارند به عنوان مثال در دستگاههای کوچک قابل حمل.
اما این پایان راه نیست؛ OLED گونه دیگری از نمایشگر هاست که به دلیل ساختار و ویژگی های متمایزش جای خود را در صنعت باز کرده است.
بر خلاف تصور شما فن آوری OLED آنقدر ها هم جدید نیست و به 1960 باز میگردد در ابتدا کار با کندی پیش میرفت اما در ده سال اخیر شاهد سرعت گرفتن این پروسه هستیم؛ اینجا (http://www.oled-info.com) میتوانید توضیحات کاملی در مورد روند کار بدست آورید.
تعریف ویکی پدیا از OLED چنین است: OLED مخفف عبارت Organic Light-Emitting Diode به معنای ”دیود ارگانیک ساتع کننده نور” میباشد که در حالت کلی به هرLED ای اطلاق میشود که دارای “لایه ترکیبات ارگانیک” باشد این لایه معمولا محتوی ماده پلیمری است که امکان ته نشین شدن ترکیبات ارگانیک را میدهد. این ترکیبات روی یک صفحه صیقلی ته نشین میشوند؛ نتیجه یک ماتریس از پیکسل هاست.
نمایشگر OLED در مقایسه با LCD نازکتر است، درنور خورشید بهتر دیده میشود، نیاز به انرژی کمتری دارد، نیاز به نور پس زمینه ندارد، انعطاف پذیر است و با هزینه کمتری تولید می شود. اثرات این ویژگی ها را می توان بوضوح در وسایل قابل حمل مانندMP3 Player ها و تلفن های همراه مشاهده کرد بدین ترتیب که با نازکتر شدن نمایشگر، کل دستگاه نازک تر میشود، مصرف کمتر باطری دوام بیشتر شارز را در پی دارد، همچنین عدم نیاز به نور پس زمینه که یکی از پر مصرف ترین موارد استفاده باطری در دستگاههای فعلی ست ویژگی بسیار مهمی تلقی می شود. OLED یکی دیگر از مشکلات LCD را تا حدودی حل کرده است: زاویه دید. همانطور که میدانید زاویه دید LCDمحدود است و تولید کنندگان هرچه بیشتر، سعی بر رفع این مشکل دارند حال اینکه OLED زاویه دید بازتری را فراهم می سازد.
”سیاه واقعی“، آیا تا کنون دقت کرده اید که در مانیتور هایCRT وLCD هیچگاه سیاه واقعی نمایش داده نمیشود؟ درLCD ها به دلیل اینکه از نور پس زمینه استفاده میکنیم هیچگاه سیاه واقعی دیده نمیشود و همواره مقداری نور از قسمت های سیاه به چشم میرسد اما درOLED با توجه به اینکه سلول ها خود نور تولید میکنند هنگامی که سلول ها خاموش باشند هیچ نوری به چشم نمی رسد و سیاه واقعی به نمایش در می آید (برای خرید مانیتور OLED دارم لحظه شماری میکنم!)
و یک نکته دیگر که بسیار جالب است اینکه زمان پاسخگویی LCD 8 هزارم ثانیه است (البته در برخی مدل ها تا 2 هزارم ثانیه هم کاهش یافته) اما در OLED شاهد زمان پاسخگویی 1 صد هزارم ثانیه هستیم!!!
OLED دارای انواع مختلفی است که از جالبترین آنها TOLED (OLED Transparent) میباشد. عینک دارای نمایشگر تام کروز را در فیلم ماموریت ناممکن 2 به خاطر دارید؟ یا خودروی شرکت Volvo که قرار بود روی داشبورد روبروی راننده یک نمایشگر Transparent برای شب هنگام داشته باشد؟ این دو مثال و بسیاری دیگر از کاربرد های TOLED می باشند.
دیگر گونه OLED ها SOLED (Stacked OLED) میباشد؛ در این گونه نمایشگر ها امکان قرار دادن سلول های تولید کننده هر سه رنگ اصلی بصورت “روی هم” میسر است (برخلافCRT و LCD که سلول ها در کنار هم قرار می گرفتند) بدین ترتیب رزولوشن سه برابر می شود همچنین کیفیت نمایش رنگها افزایش می یابد.
همانطور که مشاهده می کنید استفاده از این تکنولوژی بصورت انبوه یک جهش را در پی خواهد داشت. البته OLED همچنان با مشکلاتی از قبیل ارائه نور کمتر در میزان سطح مساوی، عمر کوتاهتر و احتمال از بین رفتن در مواجهت با آب روبروست اما بهر حال تولید کنندگان کم و بیش راه حل هایی برای این مشکلات پیدا کرده اند و این نوع نمایشگر را در محصولاتی مانند تلفن های همراه، MP3 Player ها، پخش ماشین، دوربین های دیجیتال، تلویزیون، و عینک های دارای نمایشگر به کار گرفته اند.
ساختمان لایه های تشکیل دهنده OLED به این صورت است:
کاتد؛ لایه انتشار دهنده؛ لایه رسانا؛ انود.
هنگامی که ولتاژ به سلول وصل می شود (انود مثبت) الکترون ها از کاتد به سمت انود حرکت می کنند بدین ترتیب که کاتد الکترون ها را به لایه منتشر کننده میدهد و انود الکترون ها را از لایه رسانا جذب میکند بدین ترتیب در لایه رسانا خلا الکترون به وجود می آید هنگامی که لایه منتشر کننده به اندازه کافی شارژ شد الحاق اتفاق می افتد که باعث افت انرژی الکترون ها همراه با ایجاد تشعشع می شود که این تشعشعات در فرکانس قابل رویت می باشند. واضح است که نحوه القا جریان امر تعیین کننده در این ماجراست. در تصویر زیر مراحل روشن شدن یک سلول را ملاحظه میفرمایید.
تولید OLED به چندین روش امکان پذیر است که ساده ترین آنها چاپ OLED با چاپگر جوهر افشان است (البته نه آنقدر ساده که در منزل، نمایشگر OLED پرینت بگیرید!) این سهولت تولید همراه با هزینه اندک، امکان استفاده از آن را در میزان بالا فراهم می آورد. میتوانید اتاقی را تصور کنید که بجای استفاده از لامپ در آن از صفحات OLED در سقف، دیوار ها و حتی کف، جهت ایجاد روشنایی استفاده شده باشد؟ حالا امکان تغییر شدت نور، تغییر رنگ و حتی نمایش تصاویر را به آن بیفزایید! (جالبه، نه؟) همچنین تولید البسه دارای نمایشگر از دیگر موارد استفاده OLED است. اطلاعات بیشتر در زمینه تولید این نمایشگر ها را میتوانید اینجا(lectronics.howstuffworks.com/oled1.htm) پیدا کنید.
تلفن های همراه متعددی از شرکت های مختلف از فن آوری OLED برخوردار هستند که در این میان میتوان از Philips، Samsung، SonyEricsson، XCute و Amoi نام برد، اما شاید نام آشنا ترین تلفن دارای نمایشگر OLED گوشی Nokia N93i باشد که نمایشگر خارجی آن از این نوع میباشد و دارای قابلیت نمایش 65 هزار رنگ است، نمونه بهتر را میتوان در مدل i6215 یافت که نمایشگر اصلی آن از نوعOLED با قابلیت نمایش 262 هزار رنگ و با رزولوشن 128 در 128 پیکسل است. اما نهایتا نمایشگر گوشی 7900 Prism بهترین نمونه از نمایشگر های OLED است که توانایی نمایش 16 میلیون رنگ را دارد. تعدادی از تلفن های دارای این فن آوری را در تصویر زیر مشاهده می کنید.
اما شاید جالبترین گوشی با نمایشگر OLED، “Blank” باشد؛ همانطور که ملاحظه میکنید این گوشی دارای یک نمایشگر بزرگ حساس به تماس (TouchScreen) است که تقریبا تمام فضای روی گوشی را اشغال کرده. نکته قابل توجه دیگر نازکی این گوشی است. طراح این گوشی، Chris Kujawski میگوید: ”تلفن ها هم باید فصل به فصل تغییر کنند همانطور که البسه تغییر می کنند”. شاید این گوشی اندکی کاربران را به این هدف نزدیک کند.
گرچه این گوشی هنوز به مراحل تولید نرسیده است اما تولید محصولاتی از این دست زیاد هم دور از دسترس نیست.
و در پایان؛ شرکت سونی قصد دارد امسال اولین تلویزیون های OLED را به صورت انبوه به بازار عرضه کند که البته رقبایی مانند سامسونگ به توانایی سونی در این مطلب شک دارند.
سلام
میشه منبع این مطلب رو بهم بدید؟
منتظرم!
ممنون از مطلبت ، خیلی جامع ، جالب و مفید بود .
از اطلاعات سایتتان بسیار استفاده کردم و تشکر میکنم
موفق باشید مطالب جالبی تهیه کرده اید .لطفاً از مجله دیجیتالی ما در شاخه ایران شماتیک بازدید فرمائید. در صورت همکاری خوشحال می شویم
از دوستان عزیز تقاضا میکنم اگر اطلاعی از تاریخ دقیق عرضه تلویزیون های جدید سونی دارند در بخش نظرات اعلام کنند.
اگه ارزون باشه خیلی عالی می شه!
واقعا چه سیستمی!!!!
چه حالی میده توش فیلم ببینی!