ما ایرانیها در برابر این فیلم دو راه داریم: یا قبول کنیم که این فیلم یک اثرِ هالیوودیست و چیزی مانند سایر کارهای آنجاست و یا تصور کنیم ایرانیست و بر پایۀ فرهنگ ما شکل گرفته است؛ پس باید کاملا ایرانی باشد و یک تصویر تمام ایرانی از خود به مخاطبانش ارائه دهد.
فکر میکنم دربارۀ فیلم «شاهزادۀ پارسی» هیچ چیز مهمتر از این نباشد که همین ابتدای کار، تکلیفمان را با خودمان مشخص کنیم. اگر قبول کنیم که این فیلم، یک اثر هالیوودیست، میتوانیم با خیالِ راحت از تماشایش لذت ببریم اما اگر انتقاد کنیم که کجای فرهنگِ ما ایرانیها شبیه چیزیست که در این فیلم ارائه شده است، کارمان سخت میشود و سایر چیزهایی که باید ببینیم را هرگز نخواهیم دید
نگارنده میخواهد راه اول را در پیش گیرد و بدون دغدغه، نگاهی به این فیلم هالیوودی بیندازد و ببیند این اثر تا چه حد توانسته است خواستۀ سازندگانش را برآورده سازد. فیلم «شاهزاده پارسی: شنهای زمان» بر اساس یک بازی کامپیوتریِ نسبتا قدیمی با همین نام یعنی «شاهزاده پارسی» ساخته شده است. پس با فیلمی روبهرو هستیم که برای اکران، بیشتر روی کمک «گِیمرها» حساب میکند تا سایر افراد. گِیمرهایی که سالها این بازی را انجام دادهاند و به نوعی تمام چَموخَم کار دستشان است و داستان ماجرا را کامل میدانند. از آنجا که هدف اصلی از ساخت این فیلم، فروش آن بوده است، پس سازندگان برای اینکه دچار زیان مالی نشوند مجبور بودهاند یک فیلم با داستان و روایتی ساده تولید کنند تا قشرِ اصلی مخاطبانشان را که همان «گِیمرها» هستند و معمولا حوصلۀ داستانهای پیچیده و سنگین را ندارند، خسته نکنند و با دست خودشان فراریشان ندهند.
برای فیلمی با این شکل و تِم، بهترین راه برای راضی نگهداشتن مخاطب و بالا بردن سطحِ کار، استفاده از «جلوههای ویژه» است. ما در «شاهزاده پارسی» با صحنههایی روبهرو هستیم که دارای جلوههای ویژۀ چشمنوازی هستند. جلوههای ویژه از فیلم بیرون نزدهاند و کاملا طبیعی در اثر جا افتادهاند که البته در قسمتهایی اندک، شاهد نقصهایی مانند عدم توازن میان صحنههای اکشن و صحنههای درام هستیم که در مقایسه با کلّیَت مجموعه، قابل چشمپوشی هستند.
«مایک نیول» کارگردانِ فیلم، با درایت توانسته است فیلمی جذاب و خوشساخت را بر روی پرده بیاورد که در پارهای از لحظات، نفس را در سینۀ بیننده حبس میکند. این فیلم هیچگونه ادعایی ندارد و بهخاطر همین بیادعا بودنش است که میتوانیم از دیدنش لذت ببریم و دوستش بداریم. اصلا از فیلمی که از روی یک بازی اکشن ساخته شده است، چه انتظار دیگری غیر از هیجان و صحنههای اکشن دارید؟ کارگردان توانسته است تا حد نسبتا زیادی از عهدۀ وظایف محوله، بهخوبی برآید.
دربارۀ بازیها هم تنها، ذکر چند مطلب کافیست. «جِیک جیلِنهال» که تا پیش از این فیلم به بازی در فیلمهای دِرام و رُمانس شُهره بوده است، در «شاهزاده پارسی» به یکباره، با یک انتخابِ غیرمنتظره، ایفاگر نقش «دستان» در این فیلم شد؛ فیلمی که وی مجبور بود برای اجرایش، بازویی کلفت کند و هیکلی عضلانی و سِتَبر به هم زنَد!
«جیلِنهال» در این اثر، نقش یک شاهزادۀ پارسی را به نام «دستان» ایفا میکند که فرز و چابک است و البته مثبت. وی ناخواسته درگیر توطئهای میشود که ابتدا تصور میکند توسط برادر ناتنیاش پیریزی شده است ولی پس از مدتی متوجه میشود که اشتباه فکر میکرده و عمویش عامل اصلی این توطئه شوم است. حالا «دستان» باید با کمک یک شاهزادۀ دیگر به نام «تامینا» یا همان «تهمینه» خودمان(!) که یکسوی دیگر این ماجراست دستبهیکی کند و جلوی این توطئه را بگیرد. این خلاصهای بسیار مختصر دربارۀ این فیلم بود.
به نظر نگارنده، «جیلِنهال» در حدِ قهرمانِ اینگونه فیلمهای فانتزی، توانسته است بهخوبی از عهدۀ نقشش برآید. این عقیده وقتی بیشتر قوت مییابد که ما قبلا کمی به بازی «شاهزاده پارسی» دقت کرده باشیم. «جیلِنهال» شباهت بسیاری به کاراکتر موجود در گِیم دارد. این اتفاق بسیار خوشایندی برای گِیمرهاییست که دوست داشتند قهرمان فیلمشان با قهرمان گیمشان برابری کند.
اما متاسفانه در سوی دیگر، «جِما آرتِرتُون» که ایفاگر نقش «تهمینه» است به هیچوجه نتوانسته برای مخاطبِ خصوصا ایرانیاش، باورپذیر باشد. شخصیتِ وی بیشتر شباهت به فیلمهایی دارد که پیرامون «کالج» و مسائلِ «تین اِیجری» ساخته میشوند. مخاطب هرگز نمیتواند تصور کند که این بازیگر، واقعا یک شاهزادۀ دوران قدیم است و آن هم از نوع شرقیاش!
فیلم «شاهزاده پارسی» از نوع همان فیلمهاییست که «دزدان دریایی کارائیب» و «هَری پاتر» هم در آن ژانر قرار میگیرند؛ البته از نوع خفیفتر و کمسروصداترش. این فیلم که با بودجهای حدود ۲۰۰ میلیون دلار و توسط کمپانی «دیزنی» ساخته شده است، توانست فروش خوبی داشته باشد و انتظار سازندگانش را تا حدود زیادی برآورده سازد.
هنگامی که این فیلم به اکران درآمد با توجه به اینکه این اثر با محوریت کشورِ ما ساخته و پرداخته شده بود، نگاهی بسیار عمیقتر نسبت به سایر آثار همزمانش در میان ما فارسیزبانان به خود جلب کرد. اگر مانند بعضی از دوستان خُرده بگیریم که چرا تصویری متفاوت از ایرانِ ما در این فیلم روایت کردهاند، به جایی نمیرسیم و تنها اوضاع را برای خودمان پیچیدهتر میکنیم. این دوستان باید بدانند که هدفِ اصلی از ساخت این اثر، فروش آن بوده و از آنجا که صنعتِ سینمای آمریکا در کشور ما هیچ جایگاه قانونی و رسمی ندارد پس سازندگان این اثر، روی هر جایی برای فروش حساب باز کرده بودند جزء ایران.
به همین علت طبیعیست، محتوای اثر با توجه به فرهنگ و خلقوخوی مردم بازارِ هدف، طراحی و تولید شود. مردم آمریکا و کشورهای غربی علاقۀ چندانی ندارند
که یک قهرمان کاملا ایرانی ببینند که برایشان غریب و دور از ذهن باشد. تا زمانیکه سینمای کشور خودمان دستبهکار نشود و برای شخصیتهای تاریخی و اسطورههایمان اثری شایسته تولید نکند باید طیِ سالیان آتی، همچنان شاهدِ اکران چنین فیلمهایی غیرواقعی دربارۀ تاریخمان باشیم؛ چیزی شبیه به همین شاهزادۀ پارسی که غربزدگی از سَر و رویَش میبارد.
* این مطلب به طور همزمان در سایت فیلمرو منتشر شده است.
نقد جالبی بود
ممنون از نقد خوبتون
کاربری نظر داده بود که ما عربیم و عرضه ی حفظ ایرنی بودنمون را نداریم حالا مگه ما عرب باشیم طوریه پیامبر ما و همه ی امام هامون عرب هستند این که خیلی خوبه ما هم هم نژاد مبلغان دینمون باشیم تازه ما سعی می کنیم ولی انرژی و اهمیتیکه اون ها برای خدشه دار کردن ما در ذهن عموم می کنند خیلی زیاده توی فیلم ها و بازی ها و کارتون ها و اخبار ها ووووو خیلی چیزا اینکه می گید ما عرضه نداریم درسته آقا ما عرضه نداریم ولی اگه نچسبیم به اونا و سعی خودمون را بکنیم روزی میرسه که اونا به حال ما قبطه می خورن
درپایان به نویسنده ی این مطلب توصیه می کنم که در حالی که من این فیلم را دیدم می تونم بگم قسمت هایی داره که بشه نشون داد در سایتتون اون قسمت ها را از فیلم جا کنید و به نمایش بگذارید تا همش حرف نباشه
ممنون در پناه حق یا علی مدد
من جای شما بودم از ایران می رفتم و در یک کشور عربی به مردم عربی خدمت می کردم . جمله ای معروف از پیامبر هست مه گفتند من عربم ولی عرب از من نیست . حالا می تونین عمق فاجعه رو درک کنین
نمیدونم چرا دوست داشتم نقد این فیلم رو بعد از این همه مدت بخونم!ولی با کلیت نقدت موافقم.بجز یه قسمتش که اون دوستمون گفت.
گیمر ها آدمهای بی حوصله ای نیستن.اگه بی حوصله بودن این بازیهایی که این اقا نام برد اینقدر پر فروش نمیشدن.
سلام به همه ی دوستان ومخصوصا نویسنده
مشکل من نه نقد است نه چیز دیگری مربوط به مسائل فنی
مشکل من اول نقد اس مخصوصا این جمله
((از آنجا که هدف اصلی از ساخت این فیلم، فروش آن بوده است، پس سازندگان برای اینکه دچار زیان مالی نشوند مجبور بودهاند یک فیلم با داستان و روایتی ساده تولید کنند تا قشرِ اصلی مخاطبانشان را که همان «گِیمرها» هستند و معمولا حوصلۀ داستانهای پیچیده و سنگین را ندارند، خسته نکنند و با دست خودشان فراریشان ندهند.))
من خودم یک گیمر هستم و با خواندن این قسمت واقعا ناراحت شدم
فقط می خواهم کسانی که فکر می کنند بازی برای سرگرمی است این بازی ها را بازی کنند:
assassin’s creed
the elder scrolls skyrim
Batman arkham city,asylum
red dead redemption
alan wake
bioshok
و…………..
حتما نظرتان عوض می شود
سلام
خوش به حالت
قلم خوبی داری قدر این نعمت بزرگ الهی رو بدون
واقعا زیبا بود
انشاءالله که روز به روز بر قدرت و اثربخشی قلمت افزوده شه
موفق باشید
یا علی
اگر ایرانی باشد ………ما فقط بلدیم حرف بزنیم بهتر است ما ایرانی ها یا شایدم عربها برویم وفیلم های تاریخ عرب را بسازیم …….حالا بعد چندی یه نفر فیلمی ساخت نامش را گذاشت شاهزاده ی ایرانی با هر مضمونی هر چه بوده یک فیلم ساخته ما که خودمان را ایرانی می دانیم چه کار کردیم …عرضه ی یک فیلم ساختن رو هم نداریم حتی عرضه نداریم اسم خلیج فارس را حفظ کنیم …در جهان بسیاری از دانشمندان ما را به نام دانشمند مسلمان و عرب میشناسند ……این حرفها درس است اگر ما برای ایرانی بودنما ارزش قائل باشیم …….ما بیشتر عربیم تا ایرانی خجالت اور است
داداش الان از بچه کوچیک ها بپرسی کوروش کیه نمیدونن
حالا زمان ما لااقل توی کتاب ها می شد به مقداری از تاریخ و لمس کرد ولی الان …
حالا تو انتظار داری که بیان فیلم هم از شخصیتهای تاریخی بسازن؟؟؟
با سلام و تشكر از نگارنده گرامي.
بنظرم اگر فيلم رو از نظر هنري نگاه كنيم خوبه اما عالي نيست .ولي هرچقدر خوب ساخته شده باشه اگه ريگي به كفش ندارن چرا شاهزاده ايراني ساختن خوب يه كشور ديگر رو مد نظر قرار مي دادن.
همه هدف اينا خراب كردن ايرانه اما نه بطور مستقيم بلكه اون تاثيري رو كه ميخوان تو ضمير ناخودآگاه ما (يعني بدون اينكه متوجه بشيم ) ميزارن. اگر چه ما خودمون كاري براي اين كشور بدبخت نكرديم اما كسي هم حق نداره از خارج بياد و نظر بده اونم اين جوري.
بله این فیلم کاملا تصویری اشتباه از ایران نشون داد! اصلا هر فیلمی که از اول تا آخرش تعریف از ایران نباشه اشتباهه. هر فیلمی که یاد آور بشه ایرانی ها امرد خانه داشتن و ازدواج خواهر و برادری در آن مجاز بوده از دیدگاه ما مردوده! ما ایرانی ها از روز شروع حیاط در دنیا مسلمان بودیم و از همون موقع نماز میخوندیم و سنگسار میکردیم و اعدام در خون ما بوده!
دوستانی که میگن فیلم های هالیوودی مثل الکساندر توهین به ایرانه یک مقدار فکر کنین و به این قضیه افتخار کنید که کشور ما در چندین هزار سال پیش انقدر ازادی به مردمش میداد که هر جور دوست دارن زندگی کنن… این قضیه برای متعصبین سبک مغز غیر قابل باوره ولی در سطح جهانی ارزش محسوب میشه.
زیاد توضیح نمیدم در این رابطه چون اینجا جای بحث برای این حرف ها نیست. و الان یه سری میان میگن این ارزش ها به درد خودت میخوره و این حرفای صد من یه غاز…
ولی خوشحالم که در این فیلم ایرانی ها رو سیاه پوست و زشت و کثیف نشون ندادن.
من چون می دونستم اثر کاملا هالیوودی هست پس به خودم زحمت تماشاش هم ندادم.قسمت آخر نوشته رو دوست داشتم فراووون!!!
سلام ، آقا این اصل موضوع رو مورد بررسی قرار بدیم ، اصلا این داستان فیلم واقعیت داشته؟! اصلا همچین شخصی بوده؟
نقد خوبی بود…می تونستید بهتر زیر ذره بینش بذارید
بازهم از این نقدها بنویسید.
اسم فيلم شاهزاده پارس است نه شاهزاداه پارسي!!!
بين اين دو فرق است!!!
با اینکه یه مقدار از این فیلم گذشته اما به نظرم ارزشش رو داشت که یه مطلب واسش بذارید.درضمن نقد خوب و نسبتا متفاوتی با مایه های طنز بودکه آدم رو جذب خودش میکنه.از نویسنده و سایت خوبتون ممنون
با پاراگراف آخرت خیلی حال کردم ، واقعا !
حالا چی شده بعد از این همه مدت یاد این فیلم افتادید؟؟؟
در زمان خودش هم فیلم چندان قابل بحثی نبود
چه برسه بعد از گذشت این همه مدت و با وجود فیلم های جدیدتر