مقایسه سه نیمه حرفه ای DSLR: قسمت اول آشنائی با مفاهیم

اما از میان این شرکت های مختلف چند نام معدود بگونه ای سنتی به گوش کاربران این رده آشنا به نظر می رسند نام هائی همچون کانن و نیکون که همواره از بزرگان این کلاس به حساب می آیند به همراه سونی که جدیدا با تکیه بر نام نیک خود در رده های دیگر به این گروه نزدیک شده است از همین روی و برای مقایسه و بررسی بهترین و کارآمد ترین عناوین در کلاس DSLR های نیمه حرفه ای سه عنوان از بهترین های این سه شرکت را برای مقایسه ای رو در رو انتخاب کرده ایم که همانطور که گفتیم شامل Nikon D90، Canon EOS 550D و بلاخره Sony A550 می گردند که علیرغم تفاوت های کوچک و بزرگ هر سه تقریبا در یک کلاس امکاناتی و قیمتی جای دارند.

برای آنکه بحث را پیرامون مبحث نیمه حرفه ای ها بیشتر بشکافیم نخست می بایست به این سوال تعیین کننده پاسخ دهیم که چه چیزی رده نیمه حرفه ای را از Entry-level ها و حرفه ای های DSLR جدا می کند و اصولا چه جایگاهی از لحاظ مشخصات و رده قیمتی می توان برای این مدل ها در مقایسه با دیگر محصولات نزدیک به آنها در برندهای گوناگون قائل گردید. برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به خود DSLR ها و تفاوت های اصلی آنها نسبت به دوربین های دیجیتال خانگی نزدیک شویم این مبحث ممکن است کاملا برای شما تکراری به نظر برسد اما ذهن بسیاری از کاربران همچنان درگیر نکات ریز و درشت مرتبط با آن است پس اگر به این تفاوت ها کاملا واقفید می توانید ادامه این مقاله را نادیده بگیرید.
هر دوربین فارغ از شکل، ظاهر، کارکرد و قیمت از دو جزء اساسی به نام لنز و ابزار ذخیره سازی تصویر تشکیل گردیده است قسمت اول یعنی لنز در گذر زمان به نسبت جزء دوم تغییرات کمتری را شاهد بوده و بجز حرفه ای تر گردیدن اجزا و افزوده شدن موتورهای فوکوس به قسمت های درونی لنزهای دیجیتال تغییر چندان دیگری در این قسمت دیده نمی شود تا جائیکه حتی لنز دوربین های آنالوگ قدیمی بعضا در دوربین های پیشرفته دیجیتال نیز قابل استفاده است اما تغییرات در بخش دیگر یعنی ابزار ذخیره سازی تصویر بسیار گسترده و انقلابی بوده است بطوریکه نه تنها تکنولوژی آنالوگ مبتنی بر فیلم های عکاسی کاملا به دست فراموشی سپرده شده اند بلکه سنسورهای دیجیتال جایگزین این فیلم ها نیز خود در چندین مرحله دچار تغییر و بهینه سازی گردیده اند. سنسورهای دیجیتال در کل به دو دسته CCD و CMOS تقسیم می شوند که بازها و بارها در بخش های مختلف در رابطه با تفاوت های آنها با هم سخن گفته ایم اما در یک تعبیر ساده و مختصر سنسورهای CCD نور گرفته شده از محیط روبرو را بطور کامل و یک جا به گوشه های سنسور منتقل کرده و سپس پردازش می کنند اما سنسورهای CMOS این کار را بصورت جزء به جزء در هر سلول بصورت جداگانه انجام می دهند که همانطور که حدس زدن آن اصلا کار مشکلی نیست فناوری CMOS هم در کیفیت و دقت تصویر و هم در سرعت پردازش برتری مشخص و مشهودی نسبت به CCD ها دارد و این همان دلیل استفاده از فناوری CCD در مدلهای ارزان قیمت بازار و بهره گیری از CMOS ها در مدل های گراقیمت تر است (البته CCD های پیشرفته در مدل های فوق حرفه ای موسوم به Medium Format که برای عکاسی استودیوئی استفاده می شوند به دلائل مشخص حضور پر رنگ تری نسبت به رقیب خود دارند) پس از همین ابتدا با یکی از تفاوت های اصلی مدل های Entry-level و نیمه حرفه ای ها در کلاس DLSR آشنا شدیم جائیکه مدل های آماتوری همگی بدون هیچ استثنائی از سنسورهای CCD بهره می گیرند و مدل های نیمه حرفه ای سنسور خود را به CMOS ارتقا داده اند. دیگر تفاوت مهم Entry-level ها با نیمه حرفه ای ها باز هم ارتباط مستقیمی با کیفیت سنسور موجود در آنها دارد این مسئله به تعداد نقاط فوکوس و سرعت عکاسی پی در پی دستگاه باز می گردد. نقطه های فوکوس که در اغلب کمپکت های خانگی تنها به یک نقطه در مرکز تصویر محدود می شوند در مدل های حرفه ای بازار محوطه بزرگتری را تحت پوشش قرار داده و علاوه بر مرکز تصویر چند نقطه دیگر نیز به این نقاظ فوکوس افزوده می شود تا جائیکه در رده DSLR این تعداد نقاط فوکوس خود ملاک مهمی در تعیین کیفیت یک دوربین به حساب می آید و به راحتی با بررسی این فاکتور می توان با یکی دیگر از دلائل برتری نیمه حرفه ای ها بر مدل های Entry-level و البته ضعف آنها در مقابل نمونه های حرفه ای آشنا شد.

چشمی دوربین یکی دیگر از موارد قابل استناد در حین بررسی رده های مختلف دوربین های DSLR است. دو فاکتور مهم در بررسی چشمی دوربین ها وجود دارد که یکی به ساختار و طراحی این قطعه باز می گردد و دیگری درصدی ست که این چشمی از منظره پیش رو به نمایش می گذارد در جنبه اول یعنی تکنولوژی استفاده شده در ساخت چشمی بین مدل های Entry-level و نیمه حرفه ای ها عمدتا تفاوتی دیده نمی شود و تقریبا همگی بلا استثنا از فناوری Pentamiror که ساختاری بر اساس چینش چندین آینه کوچک است استفاده می نمایند. فناوری برتر در این زمینه بطور عمده تنها در مدل های حرفه ای به چشم می خورد نام این فناوری پیشرفته که ساختاری منشور گونه دارد Pentaprism است و نشان آن را بجز یکی دو نام معدود در رده نیمه حرفه ای تنها در مدل های Full Frame می توان یافت. در رابطه با فاکتور دوم یعنی درصدی که چشمی دوربین از فضای پیش رو به نمایش می گذارد نیز فاصله کمی میان مدل های ارزان قیمت و نیمه حرفه ای ها وجود دارد بطوریکه اغلب آنها بیش از 95 درصد فضای مقابل را پوشش می دهند و پوشش کامل و 100 درصدی تقریبا تنها به مدل های حرفه ای Full Frame واگذار شده است.

اما گه گاهی هر اندازه نیز که چشمی دوربین با کیفیت و فوق العاده باشد امکان استفاده از آن در شرایطی خاص و ویژه همچون تصویر برداری از یک منظره بالای سر یا چسبیده به زمین وجود ندارد و اینجاست که اهمیت جزء دیگری به نام صفحه نمایش دستگاه و کیفیت آن به میان می آید. در رابطه صفحه نمایش های موجود در دوربین های DSLR نیز دو نکته مطرح است که یکی به کیفیت و ساخت فیزیکی صفحه نمایش ارتباط پیدا می کند و دیگری رابطه مستقیمی با فناوری های پشت صحنه ای دارد که به نحوه نمایش محتوا بروی این قسمت مربوطند. در بخش اول یعنی کیفیت صفحه نمایش مهمترین نکته علاوه بر ابعاد نمایشگر به تعداد پیکسل های آن مرتبط می شود ابعاد استاندارد در مدل های Entry-level برابر 2.7 اینچ است و تعداد رنگ های قابل نمایش در این نمایشگرها نیز تقریبا در تمامی موارد برابر 230 هزار رنگ است و یافتن مدلی که در این کلاس از این دو رقم فاصله گرفته باشد کار بسیار مشکلی ست اما در کلاس نیمه حرفه ای نه تنها ابعاد صفحه نمایش دچار افزایش می گردد بلکه کیفیت و تعداد نقطه های حاضر در آن نیز بطرز چشمگیری بهبود می یابد تا جائیکه مدل های مختلف با وضوح 920 هزار نقطه و یا بیشتر در این کلاس به وفور یافت می شود. دومین نکته مهم در رابطه با صفحه نمایش بجز مشخصات فیزیکی آن به قابلیتی به نام Live View باز می گردد که این یکی نیز از غایبان اصلی در کلاس ارزان قیمت های DSLR است. قابلیت Live View فناوری جدیدی ست که امکان نمایش محتوای حاضر در چشمی دوربین را بروی صفحه نمایش ایحاد می کند در اینجا بجای نمایش تصویری الکترونیکی از فضای پیش رو با استفاده از یک ترکیب آینه ای جداگانه همان تصویر اصلی پیش روی لنز دوربین که از طریق چشمی نیز قابل دسترسی ست حالا بروی صفحه نمایش دیده می شود و از این طریق کنترل های اصلی مورد نیاز عکاس همچون کادربندی، نقاط فوکوس و مواردی از این دست مستقیما در این قسمت به نمایش در می آید.

برای آنکه اندکی بیشتر با این فناوری آشنا شویم باید اندکی بیشتر ساختار آینه ای حاضر در یک دوربین DSLR را مورد بررسی قرار دهیم. در یک دوربین DSLR در پشت لنز دوربین یک آینه بزرگ با زاویه حدودا 45 درجه قرار دارد که نور تابیده شده از لنز را از دو زاویه رو به بالا و به سوی منشور یا آینه ای که در بالا قرار دارد باز تابانده و آینه یا منشور نیز به نوبه خود این نور را با چرخشی 90 درجه رو به چشمی دوربین بر می گردانند و بدین ترتیب درست همان تصویر پیش روی لنز بدون هیچ تاخیری در چشمی دوربین نشان داده می شود. در اینجا همانطور که گفتیم در مرحله نخست ورود نور به دستگاه یک آینه با زاویه 45 درجه تعبیه شده است درست پشت این آینه سنسور اصلی دوربین قرار دارد و نگفته پیداست که این سنسور در حالت عادی و تا وقتی که این آینه مقابل آن است هیچ نوری را دریافت نکرده و هیچ تصویری را ثبت نمی کند و این آینه نیز تنها زمانی به کنار می رود که دکمه شاتر را تا انتها رو به پائین فشار دهیم در این لحظه است که با کنار رفتن آینه نور تابیده شده از لنز مستقیما به سنسور می رسد و تصویر بروی آن ثبت می گردد و مشخص است که در این حین یعنی زمانی که آینه بالا است هیچ نوری رو به بالا باز تابیده نمی شود و طبیعتا هیچ تصویری نیز در چشمی دوربین دیده نمی شود. این ساختاری ست که در همه دوربین های این کلاس بصورت کلاسیک وجود دارد در مقابل در دوربین های Compact خانگی هیچ واسطه ای میان لنز و سنسور وجود ندارد و با روشن شدن دوربین نور مستقیما به سنسور می رسد و سنسور نیز تصویر پیش رو را مستقیما بروی LCD به نمایش می گذارد

حالا باید بتوانید حدس بزنید که چرا این کار یعنی انتقال مستقیم نور رسیده به سنسور بروی صفحه نمایش بدون فشردن کلید شاتر در یک دوربین DSLR بطریق عادی قابل انجام نیست؟ بله کاملا صحیح است در دوربین های DSLR تا قبل از فشردن کلید شاتر یک آینه مقابل سنسور است و امکان رسیدن نور به سنسور بدون کنار رفتن این آینه و نمایش محتوای پیش رو یا اصطلاحا Live View وجود ندارد پس این کار در مدل هائی که به این قابلیت مجهزند چگونه صورت می گیرد؟ این سوالی بود که اولین بار توسط Olympus در سال 2006 با مدل E-330 و بعد از مدتی در شریک تجاری این نام یعنی پاناسونیک با مدل DMC-L1 با راه حلی نسبتا ساده پاسخ داده شد ماجرا از این قرار بود که الیمپوس در ساختار E-330 یک سنسور دیجیتال دیگر در بالا و در مسیر نور باز تابیده شده از آینه اصلی قرار داد که در کنار چشمی دوربین جای گرفته و نوری که به چشمی می رسد را مستقیما به صفحه نمایش دستگاه انتقال می داد. در گذر زمان شرکت های مختلف شیوه های گوناگونی را برای این منظور ایجاد نمودند اما شکل اصلی کار یعنی بکار گیری سنسور دوم در این ماجرا در تمامی آنها دست نخورده باقی ماند از جمله این تغییرات کوچک در مدل های مختلف باید به جابجا کردن محل سنسور از بالا به پائین در برخی مدل های سونی اشاره کرد. به قابلیت Live View علیرغم نکات مثبت فراوانی که برای کاربران دارد یک اشکال اساسی نیز وارد است مسئله ای حیاتی به نام سرعت. برای آنکه این موضوع را کاملا درک کنید لحطه ای را تصور کنید که در یک دوربین DSLR در حالت Live View قصد فوکوس کردن بر منظره پیش رو و یک نقطه مشخص را دارید. در این حالت با فشار دادن دکمه فوکوس (در حالت Live View معمولا دکمه جداگانه ای برای فوکوس وجود دارد) ابتدا آینه بازتابنده نور به سنسور Live View به موقعیت مناسب برای بازتابش نور به سنسور دوم حرکت می کند حالا فوکوس اتومکاتیک قفل می گردد و پس از آن دوباره آینه به موقعیت قبلی خود باز می گردد در هنگام گرفتن عکس یک مرحله دیگر نیز به این مراحل سه گانه افزوده می شود که همگی باعث افزایش زمان گرفتن تصویر می گردند البته مدل های پیشرفته تر آینه جدید برای بازتابش نور به سنسوردوم را حذف کرده و با ساختاری پیشرفته از همان آینه اول برای انتقال نور به سنسور Live View استفاده می کنند که این در افزایش سرعت فوکوس در این حالت کاملا موثر بوده است اما در کل قابلیت Live View برای موقعیت های سریع و سوژه های متحرک چندان مناسب نیست و استفاده از آنها تنها در مورد سوژه های ثابت با موقعیت های مشکل همچون عکاسی از بالای سر یا چسبیده به زمین توصیه می شود.

در کنار موارد پر اهمیت فوق به نکات ظریف و کوچک دیگری بر می خوریم که با اینکه برخی از آنها برای عکاسان حرفه ای از اهمیت فوق العاده ای برخوردارند اما دیگر موارد با اندکی اغماض و البته در درجه ای پائین تر علاوه بر مدل های نیمه حرفه ای در برخی Entry-level ها نیز نسبتا بخوبی اجرا می شوند. از جمله پر اهمیت ترین این موارد نرخ عکاسی پی در پی یا Continuous Drive است که در مدل های ارزان قیمت تقریبا هیچگاه از عدد 3 فریم در ثانیه فراتر نمی رود اما در مدل های پیشرفته تر در کلاس نیمه حرفه ای به 4 تا 7 فریم در ثانیه نیز می رسد این عدد البته در Full Frame های حرفه ای تا بیش از 11 فریم و بیشتر نیز افزایش می یابد. از دیگر فاکتورهای جدا کننده این دو گروه می توان به لرزش گیر تصویر که در مدل های پیشرفته تر به لنز و در مدل های ارزان تر به سنسور دوربین محول شده است و همچنین زمان تاخیر شاتر، امکان افزایش هرچه بیشتر عدد ISO و تا حدودی به برد فلش سرخود دوربین اشاره کرد. قابلیت فیلمبرداری نیز با اینکه تا همین یکی دو سال پیش جائی در دوربین های DSLR نداشت حالا به فاکتوری برای تعیین رده قیمتی دستگاه در یک نگاه نیز بدل شده است تا جائیکه تقریبا هیچ Entry-levelی به این قابلیت مجهز نیست و کلاس نیمه حرفه ای اولین رده ای ست که فیلمبرداری به دوربین های DSLR وارد می شود.

مفاهیم فوق مطمئنا همه نکات و مسائل ریز و درشت پیرامون دوربین های نیمه حرفه ای و نکات اختلاف و اشتراک آنها با دیگر DSLR ها را پوشش نمی دهد اما در کل در طی این مقاله سعی نمودیم تا برخی نکات پایه ای در این مورد را با هم مرور کنیم تا زمینه مناسبی برای بخش های بعدی این مقالات که سه رقیب اصلی این روزهای این کلاس را به نقد می کشانند فراهم شود. در قسمت بعدی به بررسی کاملی از یکی از داغ ترین نیمه حرفه ای های بازار یعنی Canon EOS 550D خواهیم پرداخت.
قسمت دوم

قسمت سوم

توجه: این مقاله به صورت اختصاصی برای ‏Writeage.com‏ نوشته شده درج تمام یا قسمتی از ‏این ‏مطلب، ‏تنها با ذکر نام سایت و آدرس دقیق این صفحه مجاز است.